De vrolijke pessimist

Stel je bent een pessimist, voor jou is het glas altijd halfleeg en je bent bovendien een beetje angstig. En dan word je serieus ziek. Op zijn zachtst gezegd geen handige combinatie. In deze mindset bestaat een slechte situatie voor eeuwig. Nee, het wordt zelfs alleen maar slechter. Je wordt doodongelukkig, kan nooit meer wat, verliest baan, inkomen, huis en relatie. Kortom: je leven is over! Natuurlijk lig je dit scenario elke nacht in angstzweet te herkauwen. Dit heet paniek.

Zo, nu heb je even een beeld. Terug naar het hier en nu. In de laatste module van mijn psychologie deelexamen kwam ik weer allerlei interessante dingen tegen over copingmethodes en eigenschappen om goed met stress om te gaan. Ik kom steeds dichter bij wat mij al jarenlang fascineert. Hoe ga je om met tegenslag? 

Ingebouwd

Eigenschappen om met tegenslag om te gaan zijn eigenlijk al in de menselijke natuur ingebakken. De mensen die er in de evolutie niet mee om konden gaan, bezweken en kregen geen nageslacht. Op zich logisch, anders zou iedereen na een oorlog of natuurramp aan een depressie of posttraumatische stress stoornis (PTSS) lijden en niets meer kunnen. Dus ook geen kinderen verzorgen.

Er is daarbij sprake van een bepaalde levenshouding die helpt bij het omgaan met stress. Dat kan aangeboren, maar ook aangeleerd zijn (nature-nurture). Het komt erop neer dat relativerende, optimistische, verantwoordelijke en weerbare mensen stress beter aankunnen. Maar dit zijn niet de types die de oorlog gaan winnen. Dan moet je het hebben van de vechters; mensen die alert zijn, heel snel gevaar zien en meteen handelen. Beide types zijn dus nodig voor het overleven van de soort. Want als iemand met een knots tegenover je staat en je denkt: ‘Even ontspannen, misschien eerst een kopje theedrinken samen…’, ben je al dood.

Copingmethodes

Na afloop van het stressvolle feit zijn er nog allerlei manieren om ermee om te gaan. Dat noemen ze copingmethodes. Je kijkt dan probleemgericht of emotiegericht naar de situatie. Kun je het oplossen of moet je ermee leren leven? Kan je het probleem omdenken? Elk nadeel heeft zijn voordeel? Wat doe je ermee: maak je er wat moois van, en heeft je leven na de negatieve gebeurtenis nog zin? Of omgedacht: geeft de nare situatie juist op een nieuwe manier zin aan je leven?

Precies dit soort methodes leer je aan als je een coachingtraject in gaat. Coping, dealen, er een weg mee weten. Want ook al ben je geen alerte angstige probleemzoeker, er komt een punt bij een ziekte, aandoening of heftige gebeurtenis dat zelfs de meest rustige relativerende persoon het niet meer leuk vindt. De rek gaat eruit, de oplossingen zijn op, de pijn is te vermoeiend, de isolatie te groot, even als het vechten met instanties en het dealen met een sociale omgeving die je niet meer begrijpt.

De oorlog winnen

In mijn geval is de positieve kant van de pessimistische medaille een flinke dosis vechtlust, extraversie en leergierigheid. Op die manier kom ik ook bij mijn doel. Al gaat dat dan nog steeds niet vanzelf. Daar heb je nog doorzettingsvermogen en discipline voor nodig. En dat heb ik gelukkig ook! Ik ben dus het assertieve, alerte type, dat wel de oorlog wint, die tegen het ziek zijn in mijn geval, maar toch echt iets aan die stressniveaus moet doen. En wat heb je daarvoor nodig?

En zo zoekt iedereen in zijn binnenste, samen met de coach naar datgene wat je al in huis hebt om te een goede houding aan te nemen ten opzichte van jouw situatie. Om het overzichtelijk en dragelijk te maken, goed te kijken wat je nodig hebt en vooral te doen wat je blij maakt. Daar kun je jezelf steeds verder in bekwamen. De volgende keer bespreek ik de stappen die ik daarin heb doorlopen.

Ik wens je toe in jouw specifieke situatie, en iedereen nu in deze Coronatijd, om eens te kijken wat je al in huis hebt om met stressvolle situaties om te gaan. Wellicht kom je wel tot verrassende ontdekkingen!

Ik hoop dat je me blijft volgen en je reactie geeft of contact opneemt als je een vraag hebt. Hier rechts is een knop om je te abonneren op mijn Blog.